Ortodonti Latince de “Düzgün Diş” anlamına gelir. Genel anlamda dünyada, “ortodonti ve çene yüz ortopedisi” olarak anılır. Bunun sebebi sadece dişleri değil, dişleri ve çene yüz ilişkilerini birlikte inceleyen bir bilim dalı olmasıdır. Ortodonti uzmanı olabilmek için 5 senelik bir diş hekimliği fakültesini bitirdikten sonra 4 senelik bir ortodonti eğitimi almak gerekir.
Bu eğitim sürecini tamamlayan hekim “ortodontist” unvanını hak eder. Genellikle insanlar kendilerinin ya da çocuklarının dişlerindeki düzensizliklerin, çapraşıklıkların farkına vardıklarında ya da görüntülerinden memnun olmadıklarında ortodontistlere başvurma ihtiyacı hissederler.
Halbuki bu bozuklukların bir çoğu küçük yaşlarda başlayan düzenli kontroller sonucu engellenebilmektedir. Bilinçli toplumlarda erken müdahaleler ve yeterli ağız diş sağlığı eğitimi sayesinde ilerleyen yaşlardaki diş kayıpları ve diş çapraşıklıkları ciddi oranda azalma göstermiştir.
Halen ülkemizde ise bu bilincin yerleşmesi için yoğun bir çaba sarf edilmektedir. Dişlerimizin ve çenelerimizin doğru pozisyonlarda birbirleriyle fonksiyon görebilmeleri tüm solunum ve çiğneme fonksiyonlarımızı etkileyen çok önemli bir faktördür. İşte ortodonti burada devreye girer ve bu fonksiyonlarımızı optimum seviyede yerine getirebilmemiz için bize yardım eder.
Ortodontistler tedavi sırasında dişlerimizi ve çenelerimizi doğru şekilde fonksiyona sokabilmek için yoğun çaba sarf etmektedirler. Tedavi öncesi alınan onlarca kayıt (ölçüler, fotoğraflar, çene ve yüz röntgenleri hatta gerekli durumlarda bilgisayarlı tomografiler) tedavi planlaması oluşturabilmek için çok titizlikle analiz edilir ve doğru tedavi planı oluşturulmaya çalışılır.
Doğru tedavi planı tedavinin yarısını oluşturmaktadır; bu sebeple düzgün çalışan ortodontistler bu safhaya çok önem vermektedirler. Daha zekice planlanmış mekanikler kullanarak gerekli tedavi uygulanır. Tedavi süresi ise vakanın şiddetine göre 1 sene ile 4 sene arasında sürmektedir. Genellikle tedavi süresi 2 senedir. Ortodontide temel olarak kullanılan aygıtlar braketler ve tellerdir. Bunun yanı sıra daha bir çok ağız içi ve ağız dışı aygıtlar kullanılmaktadır.
Temel olarak kullanılan ve her bir dişin üzerine yapıştırılan braketlerinde birçok çeşidi vardır. Bu farklılıklar mekanik ve estetik olmak üzere ikiye ayrılır. Mekanik anlamdaki farklıkların sebebi şudur; ortodonti ilk uygulanmaya başlandığından tarihten beri birçok tedavi teknikleri ve felsefeler ortaya çıkmıştır.
Bunun sonucunda piyasada onlarca çeşit farklı mekanik özellikler gösteren braketler bulunmaktadır. Genelde her ortodontistin benimsediği bir veya birkaç teknik vardır ve kullandığı braketleri sistemi doğrultusunda seçer. Estetik olarak ise daha çok yetişkinlerin tercih ettiği diş rengi ve altın rengi braketler mevcuttur.
Bunlarda yine yapıldıkları malzemeye ve içerdikleri teknik özelliklere göre farklılıklar gösterirler. İlerleyen teknoloji sayesinde ortodontide kullanılan tellerde büyük aşamalar kaydedilmiştir. En son çıkan şekil hafızalı ve ısıya duyarlı teller tedavi süresinin kısalmasında büyük rol oynamaktadırlar.
Yine tellerde yapılan estetik amaçlı teflon kaplı beyaz renkli olanları piyasada mevcuttur. Fakat teknik özellikleri halen yeterli seviyede olmadığından ortodontistler arasında fazla tercih edilmemektedirler.